----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ايران زمين شهرها و روستاهاي بسياري در دامنة کوههاي بلند و در پهنة دشتهاي وسيع دارد که متناسب با اقليم اين سرزمين، شکل گرفته، توسعه يافته و تمدن ايراني بر بستر اين آباديها پديد آمده و شکوفا شده است. اما بيشتر اين مکان‌هاي انساني و خاستگاه هاي تمدني در ايران، روي گسل قرار دارند. گاه به گاه اين گسلها با لرزه هاي نه چندان بزرگ وجود خود را به رُخ ميکشند و با هر لرزه شهر يا آبادي و روستاهايي چند ويران و جانهاي بسياري بيجان ميشود. زمين لرزه پديدة تازه اي در ايران نيست. تاريخ به خوبي گواهي ميدهد که بسياري از شهرهاي اين مرز و بوم بر اثر زمين لرزه ويران و دوباره ساخته شده اند. تاريخ زمين لرزه هاي ايران نشان ميدهد که همواره زلزله هايي شديد در گوشه و کنار ايران روي داده است. بسياري از شهرهاي ايران روي گسل واقع شده اند و از آن جا که بنا به ضرورتهاي طبيعي، ساخت و ساز در ايران بيشتر از مصالح بومي و به ويژه خشت و گل بوده است، هر زمين لرزه، شهر و روستاهاي چندي را ويران مي کرده و جان بسياري را مي گرفته است. بررسي تاريخ ايران اين امر را به خوبي نشان ميدهد و دست کم آن که طي 40 سال اخير چندين زمين لرزه جان نزديک به 200000 تن را در ايران گرفته است. در 5 دهة اخير مردم ايران در بوئين زهرا، طبس، لار، منجيل و بم، چندين زمين لرزة ويرانگر، خانمان برانداز، و اثرگذار در سطح ملي را تجربه کرده اند، اما آنها هنوز هم خانه هايي نه چندان استوار و محکم، روي گسلها مي‌سازند.
تحقيقات زمين لرزه شناختي در ايران نشان ميدهد که پهنه هاي گوناگون اين سرزمين، از نظر لرزه خيزي شناخته شده اند، اما مطالعات زلزله هاي ايران نشان ميدهد كه هنوز راه درازي در پيش است تا پهنه بندي دقيقي از نظر زلزله شناختي و لرزه زمين ساختي صورت پذيرد.
زمينلرزه در ايران، از ديدگاه مهندسي زلزله، نه تاريخ زمين لرزهها قابل بررسی است. نشان دادن موقعيت و خطرات لرزه خيزي ايران هدف اين مطالعات بوده است و از ميان دهها زمين لرزة کوچک و بزرگ در ایران تاکنون تنها چند نمونه که نزديک به اين زمان و در چند دهة اخير روي داده اند، مورد بررسي قرار گرفته اند.
از جمله سرتیترهای موضوعی در این خصوص به موارد ذیل می توان استناد نمود :
درآمدي بر لرزه‌خيزي ايران؛ موقعيت زمين‌ساختي ايران؛ شتاب‌نگاري در ايران؛ علم زلزله‌شناسي؛ چشمه زمينلرزه؛ مفاهيم بنيادي در تحليل خطر زمينلرزه؛ لرزه‌خيزي و لرزه زمين ساختی ايران؛ استان‌هاي لرزه زمين ساختي ايران؛ زمين‌لرزه‌هاي ويرانگر در ايران و زمين‌لرزه‌هاي طبس، منجيل، بم، فيروزآباد كجور؛ پهنه‌بندي خطر زلزله در ايران و مديريت سانحه.
منبع: خودم
کلمات کلیدی: ایران ، شهر ، روستا ، زلزله ، زمین لرزه ، طبس ، بم