

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
در میان سکه های چکشی ایران از زمان داریوش بزرگ تا دورة قاجار، سکه های مسی مزین به تصاویر جانوران، گیاهان، اجرام آسمانی و مانند این ها از جایگاه برجسته ای برخوردارند. سکه های مسی ایران (مشهور به فلوس در دوران اسلامی و شاید پیش از آن) بر خلاف مسکوکات طلا و نقره، نه تنها در پایتخت و بلاد بزرگ بلکه در شهرهای کوچک نیز به دست حکام محلی ضرب می شده اند و به سبب ارزش مبادله ای ناچیزشان، بیشتر مورد استفادهی طبقات پایین جامعه بوده اند. از این رو ، تصاویر و نوشته های این سکه ها تجلی فرهنگ ها، باورها و آداب و رسوم محلی نواحی گوناگون ایران زمین است. نقوش سکه های مسی، از جمله موجودات واقعی و اساطیری، صور فلکی و طرح های هندسی، از یک سو از منظر تحقیقات اجتماعی – فرهنگی تخصصی مهم هستند و از سوی دیگر در نزد خاص و عام ارزش هنری بالایی دارند. بر این پایه، نگهداری، معرفی و مطالعهی آن ها حائز اهمیت زیادی است.
اما چون فلز مس در مقایسه با طلا و نقره در برابر عوامل طبیعی بسیار آسیب پذیر است، نقوش سکه های مسی به تدریج مخدوش و حتی معدوم می شود. بدین جهت، سکه های مسی سالم و قابل مطالعه کم شمار هستند و به رغم اهمیت شان کمتر مورد تحقیق قرار گرفته اند . اخیرا، به غیر از بررسی سکه های مسی ایران، به فلوس های بسیاری دیگر از سرزمین های اسلامی از جمله عثمانی، مصر و مغرب نیز پرداخته شده است. تصاویر تعدادی از سکه های مسی ضرب شده در ایران از سال 1500 تا سال 1948 میلادی جهت علاقمندان در برخی کتب مربوطه عرضه شده است. هدف اصلی از تحقیق روی مسکوکات مسی ایران، معرفی سکه های مسی ایران از منظر ظاهری و فیزیکی، نشان دادن تنوع تصاویر منقوش بر آنها و نهایتاً آشنا ساختن خوانندگان با فرهنگ،علائق و هنر مردمان قرون گذشتهی این سرزمین است . از آن جا که سکه های مسی توسط حاکمان محلی ضرب شده اند، عموماً فاقد نام پادشاه هستند. هم چنین تاریخ ضرب آن ها ( به سبب فرسودگی یا به دلایل دیگر) در بسیاری موارد مشخص نیست . در نتیجه طبقه بندی آن ها بر مبنای سلسله های سلطنتی غالباً نا ممکن است.
منبع: خودم
کلمات کلیدی: سکه ، ایران ، داریوش ، قاجار ، مسی ، فلوس ، فرهنگ